Jak rozpoznać dobrą kawę?

Odpowiadając najprościej: po tym, że Ci smakuje i wpływa na Ciebie korzystnie. Kawa to zmysłowy produkt, zatem spokojnie możesz zaufać właśnie temu co czujesz, smakujesz, widzisz, a nawet słyszysz. Ach, ten rozkoszny dźwięk mielonych ziaren o poranku!
Skoro już jednak zajrzałeś do naszej „Jaskini Kawy” i do tego artykułu właśnie, może to oznaczać, że jesteś  Kawoszem, który wymaga czegoś więcej. Nie wystarcza Ci samo rozkoszowanie się smakiem. Potrzebujesz odpowiedzi, bo chcesz wycisnąć z każdego ziarna kawy jak najwięcej. I choć zmysły mówią więcej niż tysiąc słów, warto znać naukowe argumenty, które dosłownie mogą Ci wyjść na zdrowie. A jakie dokładnie? Zapraszamy do zapoznania się z naszą instrukcją rozpoznawania dobrej kawy.

Jak rozpoznać dobrą kawę? Lekcja 1 – gatunek

Na rynku znajdziesz dwa gatunki kawy: Arabicę i Robustę. W dobrych, szczególnie  rzemieślniczych palarniach kawy, ta informacja zawsze jest podawana na opakowaniu. Kawy mielone i ziarniste dostępne w supermarketach też powinny posiadać tego typu adnotację. Jeśli jej nie widzisz to już pierwszy sygnał, który może świadczyć o złej jakości ziaren. Co do samych gatunków to warto wiedzieć, że:

• Arabica – jest mniej powszechna, ale bardziej wyrafinowana. Przyjęło się mówić, że to kawa dla prawdziwych wielbicieli, która zwykłym śmiertelnikom nie zawsze przypada do gustu. Krzewy Arabiki rosną na wyższej wysokości nad poziomem morza. Uprawiana jest na znacznie mniejszych plantacjach. Jej ziarna są z kolei większe od ziaren Robusty, ale też bardziej aromatyczne i esencjonalne. Co ciekawe Arabica zawiera w sobie mniej kofeiny.
• Robusta  - to najpopularniejszy gatunek, a powód jest prosty: jest ona mniej wymagająca, a tym samym tańsza. Robusta jest mocna i gorzkawa. Dzięki większej dawce kofeiny pobudza znacznie bardziej niż Arabica, jednak odbywa się to kosztem smaku (chociaż co kto lubi:)). Według specjalistów Robusta uprawiana w zgodzie z naturą, czyli głównie na małych plantacjach, jest wartościowym gatunkiem i swoimi walorami może dorównywać Arabice.

To ostatnie zdanie jest dość istotne. Kawa na światowych giełdach, zaraz po ropie naftowej, jest najbardziej wartościowym produktem. A skoro mowa o pieniądzach, to nie zawsze idzie to w parze z jakością. Stąd pojawia się wiele nieuczciwych praktyk, które mają na celu zmniejszenie kosztów. W coffeecave.pl staramy się sprowadzać ziarna z małych plantacji. W ten sposób pozyskujemy kawę wysokiej jakości, ale co ważne wspieramy tamtejszy, lokalny biznes.  Zapotrzebowanie na kawę jest ogromne, dlatego jej uprawa odbywa się na masową skalę. Robusta to gatunek, który doskonale radzi sobie z tymi wymogami. Jak jednak potwierdzają specjaliści Robusta Robuście nierówna, a mieszanki nie zawsze zawierają taki skład jak ten podany na opakowaniu. Druga lekcja może okazać się zatem pomocna.

Jak rozpoznać dobra kawę? Lekcja 2 – parametry kawy 

Ocenę jakości dobrej kawy należy podzielić na dwa etapy: przed zaparzeniem i po zaprzeniu. Po kupieniu opakowania z „czarnym złotem” zwróć uwagę na:

• poziom wypalenia ziaren – to czy ich odcień  jest jasny czy ciemny ma wpływ na pozostałe parametry. Delikatny poziom wypalenia nie przekłada się jeszcze na gorszą jakość, w tym przypadku wszystko zależy od indywidualnych upodobań Kawosza. Na pewno warto zwrócić uwagę na to, czy kawa nie jest zbyt zielona, ponieważ może to świadczyć o nieprawidłowej obróbce, a tym samym powodować szybszy proces psucia. Ponadto zbyt mocno wypalona, staje się za gorzka i niezdrowa dla naszego organizmu. Przyjrzyj się zatem dokładnie, czy ziarna kawy są „czyste”, czy nie pojawiła się na nich pleśń. Jeśli tak możesz zareklamować taki produkt, ale na pewno go nie konsumuj!
• zapach – kawa zielona ma znacznie mniej związków aromatycznych niż wypalona, przy czym poziom wypalenia też odgrywa tutaj istotną rolę. Co ciekawe według Międzynarodowej Organizacji Kawy (International Coffee Organization) ziarna klasyfikuje się według różnych aromatów, łącznie jest ich 18, są to m.in.: czekoladowy, orzechowy, karmelowy,  zbożowy, trawiasty, popielny, gumowy, zjełczały, chemiczny. Oczywiście trzy ostatnie nie są dobrą wizytówką, a dla Ciebie wskazówką, że kawa nie nadaje się do spożycia.

Kolejny etap to ocena jakości kawy po jej zaparzeniu. Tutaj podobnie jak wyżej warto przyjrzeć się kilku parametrom.

• Goryczka – zależy przede wszystkim od gatunku, Robusta jest bardziej gorzka w porównaniu do Arabiki. Wpływa na to m.in. ilość kofeiny zawartej w ziarnach oraz poziom  wypalenia, im ciemniejsze ziarna tym więcej goryczy. Pamiętaj jednak, że o ile kawa nie jest przepalona to goryczka nie świadczy o złej jakości. Jest ona bowiem kwestią upodobań, jedni lubią mocną kawę inni wolę delikatne smaki. 
• Kwasowość – zasada jest prosta, jeśli czujesz kwasowość podobną do fermentacji, a wręcz octu – wyrzuć tę kawę! Co innego posmak cytrusów. Jeśli szukasz kawy, która zapewni Ci owocowe orzeźwienie posmakuj kaw z afrykańskiej Etiopii.
• Konsystencja – pewnie znasz kawy mielone, w wielu polskich domach parzone po tzw. turecku. Jeśli tak to kojarzysz też tzw. dolewki. Patrząc choćby na ten przykład możesz mieć wyobrażenie konsystencji. Jak jednak znaleźć złoty środek? W przypadku konsystencji warto zwrócić uwagę na to, aby nie popadać w skrajność. Kawa nie może być ani za gęsta, ani za rzadka. „To” pożądane uczucie, wynikające z konsystencji, powinno pozastawiać na języku uczucie delikatność i lekkości. Trzeba to po prostu poczuć.
• Smak – oceniając smak musisz zebrać w całość podaną wyżej wiedzę, czyli wziąć pod uwagę kwasowość, konsystencje, goryczkę i aromat. Idealny smak to odpowiedni poziom tych wszystkich parametrów plus lekka nuta słodyczy.
• Balans – dobra kawa, a już na pewno dobra mieszanka kawy, powinna być wyrównana. Równowaga pozwala wycisnąć z ziaren to co najlepsze do ostatniej kropli. Bierze się ona z odpowiednich proporcji wszystkich wymienionych wyżej parametrów. Zakłócenie balansu rozpoznasz po tym, że kawa będzie np.: za gorzka lub za kwaśna. Krótko mówiąc: dobra kawa pozastawia na języku przyjemny posmak, zła co najmniej dziwny lub taki, który nie daje się przełknąć.

Wybierając najlepszą kawę przyjrzyj się poniższym parametrom. Możesz sobie przygotować nawet własny formularz i zapisywać doznania z każdego rodzaju kawy, który zakupisz. Gdy wiesz już co jest pożądane, a co nie i co najważniejsze znasz swoje upodabnia, kolejnym krokiem może być stworzenie własnej mieszanki.

Dobra kawa a miejsce pochodzenia

Czym skórka za młodu... Na smak kawy wpływa również miejsce, z którego pochodzi. Wiesz już, że Robusta i Arabika wymagają innego sposobu uprawy (Arabika lubi wysokie wzgórza). Wiesz także, że uprawa mała, ekologiczna w zgodzie z naturą to znacznie wyższa jakość, niż wielkie plantacje, wspierane środkami chemicznymi. Przy okazji kwasowości wspomnieliśmy natomiast o kawie z posmakiem cytrusowym, która rośnie w Etiopii. To, gdzie wyrastają krzewy i jakie związki mineralne mogą pobierać z ziemi, ma ogromne znacznie w uzyskiwaniu pożądanego smaku.
Dostępna na rynku kawa pochodzi głównie z Ameryki Południowej i Środkowej, Południowo-Wschodniej Azji oraz Afryki. I tak, jeśli chodzi o Afrykę znajdziesz tutaj głównie kawy z nutą owocową, kwaśne a zarazem słodkie. Azja to natomiast kawy wyraziste, nieco ciężkie z lekką nutą przypraw charakterystyczny dla danego regionu. Kawa z Ameryki to natomiast szeroki wachlarz smaków. Każdy z amerykańskich krajów, w których się ją uprawia, oferuje nieco inne doznania smakowe, z pewnością znajdziesz tutaj owocowe, jak i zdecydowane, energiczne mieszanki.

Dobra kawa a palarnia

I na koniec jedna z najważniejszych informacji: ziarna kawy potrzebują odpowiedniej troski. Aromat i smak można bardzo łatwo utracić. Kawa jest rośliną, która najlepiej smakuje, gdy jest świeża – nie bez powodu mówi się o świeżo palonej kawie. Pewnie nie raz spotkałeś się z zachęcaniem do kupowania warzyw i owców od lokalnych rolników. Takie produkty niemal zaraz po zerwaniu mogą trafić do Ciebie, bez trudów podróży, a tym samym używania środków, które rzekomo mają im ją ułatwić.
Z kawą jest podobnie, ale niestety nie można jej uprawiać w Polsce. Na szczęście ziarna kawy można już wypalać w rodzimych palarniach i tym samym wpływać na jeden z najbardziej istotnych procesów.
Jeśli kochasz kawę tak jak my, warto poszukać małej, lokalnej palarni, która na miejscu przygotuje Twoje ulubione ziarna lub stworzy oryginalną mieszankę. Każdy prawdziwy Kawosz w pewnym momencie zaczyna rozważać takie rozwiązanie. Im więcej wiedzy na temat kawy, tym więcej potrzeb, których wcześniej sobie nie uświadamiałeś. Jakość, a zarazem codzienne spotkania z „małą czarną” mogą stać się jeszcze większym doznaniem. Pytanie jednak co dalej? Co, gdy już będziesz wiedział o niej wszystko i w dodatku sam będziesz komponował własne mieszanki?